Mã số N1125: Hệ thống liên thông y tế tuyến cơ sở

1. VẤN ĐỀ

1.1. Nhu cầu về liên thông y tế giữa quận huyện và phường xã:

Y tế tuyến quận huyện và phường xã là tuyến y tế cơ sở, chăm sóc sức khỏe ban đầu tại địa phương. Bệnh viện tuyến quận huyện có đủ thiết bị y tế để chẩn đoán bệnh. Trạm y tế có thể tiếp nhận bệnh nhân từ tuyến trên chuyển về để tiếp tục điều trị lâu dài.

Mặc dù việc điều trị cho bệnh nhân mang tính chất liên tục giữa tuyến trên và tuyến dưới, tuy nhiên thông tin về sức khỏe của bệnh nhân thì gián đoạn, chưa được chia sẻ cho nhau giữa bệnh viện và các trạm y tế.

Do vậy, việc liên thông bệnh án giữa tuyến quận huyện và các trạm y tế phường xã là một nhu cầu cần thiết nhằm cải thiện chất lượng và hiệu quả điều trị cho bệnh nhân. 

1.2. Thực trạng

Nhằm tạo được yêu cầu liên thông liên tuyến, cần có hệ thống phần mềm chuẩn. Hiện tại đang tồn tại 2 vấn đề lớn về kỹ thuật và tài chính.

- Về kỹ thuật: Các bệnh viện quận huyện sử dụng phần mềm thiếu chuẩn, chưa xuất được bệnh án điện tử và các trạm y tế chưa có phần mềm chuyên dụng.

- Về tài chính: việc nâng cấp phần mềm bệnh viện và tạo phần mềm cho trạm y tế đòi hỏi chi phí đầu tư ban đầu khá lớn.

Dự án này đưa ra giải pháp để xử lý cả 2 vấn đền khó khăn trên.

2. GIẢI PHÁP KỸ THUẬT:

2.1. Mô tả giải pháp: 

Giải pháp cho các vấn đề này là:  

• Cung cấp một hệ thống phần mềm quản lý Trạm Y tế có đủ tính năng cho hoạt động của tuyến cơ sở.
• Cung cấp một bộ phần mềm quản lý bệnh viện chuẩn, có đầy đủ chức năng (HIS, LIS, RIS, EMR…) cho các bệnh viện tuyến quận huyện, trung tâm y tế…
• Tạo liên kết dữ liệu bệnh án điện tử giữa 2 tuyến với nhau, giúp dùng chung dữ liệu, cùng khai thác dữ liệu sức khỏe cho dân chúng của địa phương

Kỹ thuật: 

• Lập trình Web app. 
• Lưu trữ vận hành trên Cloud.
• Giao tiếp trên môi trường Internet.

2.2 Thực hiện giải pháp:

2.2.1. Cung cấp hệ thống phần mềm quản lý Trạm Y tế

Trạm y tế có 2 chức năng chính là quản lý sức khỏe cộng đồng và khám chữa bệnh.

Chức năng Quản lý sức khỏe cộng đồng bao gồm:

• Quản lý sổ sinh, khai tử.
• Quản lý sức khỏe bà mẹ, trẻ em.
• Quản lý kế hoạch hóa gia đình
• Quản lý dinh dưỡng, tiêm chủng.
• Quản lý khám sức khỏe học đường và nghĩa vụ quân sự.

Chức năng quản lý khám chữa bệnh:

• Khám chữa bệnh truyền nhiễm: lao, sốt xuất huyết, HIV…
• Khám chữa bệnh không truyền nhiễm: tăng huyết áp, tiểu đường.
• Khám chữa bệnh thông thường.
• Một số nơi giúp hộ sinh.

Trạm y tế đảm nhiệm nhiều công việc nhưng chỉ ghi chép bằng số sách giấy, do đó công việc thống kê, kiểm đếm chiếm nhiều thời gian, giảm thời gian cho chuyên môn. Việc thiết kế hệ thống phần mềm cho Trạm Y tế để phục vụ cho các nhu cầu trên, bao gồm cả quản lý cộng đồng và quản lý chuyên môn khám chữa bệnh.

Phần mềm này là phần mềm dùng chung, thiết kế dưới dạng Web app, các trạm y tế trong một quận huyện được cấp quyền truy cập, sử dụng.

Các dữ liệu phát sinh trong quá trình hoạt động được lưu trữ chung trong 1 hệ thống cloud, giúp tự động thống kê, giảm thời gian kiểm đếm…

Thông tin sức khỏe của bệnh nhân được ghi nhận theo mã định danh bệnh nhân, giúp cho tuyến trên có đầy đủ thông tin về lý lịch sức khỏe của bệnh nhân qua nhiều lần khám chữa bệnh.

Hệ thống này đã được lập trình hoàn thiện, chờ đưa vào áp dụng thực tế.

2.2.2. Thiết kế hệ thống phần mềm quản lý Bệnh viện tuyến quận huyện

Bệnh viện tuyến quận huyện có các chức năng khám chữa bệnh cơ bản. 

Hiện tại các bệnh viện tuyến quận huyện dùng các phần mềm thiếu chuẩn, chưa xuất được ra bệnh án điện tử, không liên thông được với các tuyến trên và tuyến dưới.

Yêu cầu là cung cấp cho bệnh viện một hệ thống phần mềm đầy đủ chức năng:

• Hệ thống tiếp nhận bệnh nhân
• Hệ thống xử lý viện phí - BHYT
• Hệ thống khám chữa bệnh ngoại trú - cấp cứu - y học cổ truyền.
• Hệ thống khám chữa bệnh nội trú - phẫu thuật - thủ thuật.
• Hệ thống quản lý kết quả xét nghiệm, kết nối tự động với máy xét nghiệm.
• Hệ thống quản lý hình ảnh y khoa, trích xuất hình ảnh X quang, siêu âm, nội soi.
• Hệ thống quản lý kết quả thăm dò chức năng.
• Hệ thống quản lý dược, vật tư y tế.
• Hệ thống bệnh án điện tử. 

Hệ thống này đã được lập trình hoàn thiện đã áp dụng thực tế.

2.2.3. Liên thông bệnh án giữa 2 tuyến

• Ngoài những tính năng cơ bản kế trên, điểm khác biệt ở dự án này là có sự liên thông trực tuyến giữa bệnh viện tuyến quận huyện và trạm y tế phường xã. 
• Hồ sơ bệnh nhân được lưu trữ vào kho bệnh án dùng chung của Bệnh viện và Trạm Y tế, do đó Bệnh án của bệnh nhân được cả phía bệnh viện và Tram Y tế đóng góp chung. 
• Bệnh viện Quận huyện cung cấp các thông tin cận lâm sàng, phác đồ điều trị… để Trạm Y tế tiếp tục điều trị cho bệnh nhân tại địa phương.

2.3. Triển khai giải pháp

2.3.1. Triển khai ở bệnh viện tuyến quận huyện

Phần mềm cho bệnh viện quận huyện được cài đặt sẵn trên hệ thống Cloud, cấu hình các thông số bệnh viện, danh mục người sử dụng, danh mục dịch vụ y tế, danh mục thuốc, kết nối máy xét nghiệm và máy chụp hình y khoa.

Hướng dẫn sử dụng.

Hỗ trợ hoạt động và tinh chỉnh theo thực tế.

2.3.2. Triển khai ở Trạm Y tế phường xã

Phần mềm cho trạm y tế được cài đặt sẵn trên hệ thống Cloud, cấu hình các thông số bệnh viện, danh mục người sử dụng, danh mục dịch vụ y tế, danh mục thuốc.

2.3.3. Kết nối liên thông bệnh án

Hai bộ phần mềm đều có link trỏ đến Kho bệnh án dùng chung để bác sĩ có thể xem toàn bộ hồ sơ bệnh nhân.

2.4. Giá trị của bộ 3 Web app - Cloud và Internet:

Việc liên thông giữa các cơ sở y tế đòi hỏi phải thông qua mạng internet và bộ lưu trữ dữ liệu lớn. Dữ liệu điện tử phát sinh ngày càng nhiều, được lưu trữ lâu dài, do đó bộ nhớ máy chủ bệnh viện không đủ đáp ứng, cần đến một hệ thống lưu trữ vô tận là Cloud. Cloud cũng giúp mã hóa, an toàn và backup dữ liệu.

Bệnh án điện tử được khai thác không chỉ cho nội bộ bệnh viện mà có thể xuất dữ liệu chuyển viện, liên thông với các bệnh viện khác, tạo y bạ điện tử cho bệnh nhân… do đó không thể chạy trong môi trường mạng nội bộ mà phài chạy trên môi trường Internet.

Các phần mềm Windows form không phù hợp với môi trường Internet và Cloud. Các app dùng cho thiết bị di động cũng không phù hợp cho máy tính để bàn, lap top… Chỉ có Web app là phù hợp cho cả phương tiện di động và cố định.

• Web app: là hệ thống phần mềm được lập trình dưới dạng web, thay thế cho phần mềm dạng Windows form trước đây. Web app có đầy đủ tính năng cho chức năng quản lý dữ liệu y tế, tồn tại trên host Cloud và truyền tin trên mạng Internet. Web app có thể hiển thị trên các phương tiện máy tính để bàn, laptop, máy tính bảng và điện thoại di động.
• Cloud: là hệ thống lớn máy chủ chuyên nghiệp, dùng chung, vừa để chạy phần mềm, vừa để chứa dữ liệu. Cloud có thể dung chứa dữ liệu đến vô tận, có thể sao lưu dữ liệu không giới hạn, được cấu hình theo nhu cầu sử dụng và được bảo vệ an ninh ở mức độ cao nhất. Việc sử dụng Cloud dùng chung giúp tiết kiệm chi phí mua sắm hệ thống máy chủ ban đầu, chi phí bảo trì, nâng cấp và nhân sự quản lý.
• Internet: là môi trường giúp kết nối tất cả các thành phần tham gia hệ thống với nhau: cơ sở khám chữa bệnh, người bệnh và cơ quan quản lý.

Bộ ba kỹ thuật này giúp ngành y tế thoát khỏi hình thức hoạt động nhỏ lẻ, manh mún vừa tốn kém vừa thiếu hiệu quả như hiện nay.

2.4.1. Sơ đồ tương tác:

Sơ đồ kết giữa các tuyến (hình minh hoạ).

3. GIẢI PHÁP TÀI CHÍNH:

Tài chính đầu tư cho hệ thống này bao gồm: Hệ thống máy chủ và phần mềm.

Máy chủ: Hiện tại các bệnh viện đang sử dụng máy chủ riêng và phần mềm riêng. Chi phí đầu tư cho hệ thống máy chủ bao gồm máy chủ đủ dung lượng, phần mềm hệ thống đủ chuẩn, phần mềm dữ liệu, phần mềm bảo vệ, nhân viên IT, mạng máy tính, chi phí bảo trì, nâng cấp… Tất cả cộng lại rất tốn kém. Việc mua sắm máy chủ thường không khớp với nhu cầu thực tế, do đó có thể đầu tư quá thừa hoặc quá thiếu. 

Để xử lý vấn đề này, chúng tôi đề xuất sử dụng máy chủ cloud do chúng tôi cung cấp.

Về phần mềm. Hiện tại các bệnh viện đang mua hoặc thuê phần mềm quản lý bệnh viện. Việc mua hoặc thuê này vướng nhiều thủ tục đấu thầu nhiêu khê, làm chậm triển khai hệ thống. Chi phí mua hoặc thuê phần mềm chưa có chuẩn thị trường và việc nâng cấp, thay đổi tính năng thường phải mất thêm nhiều chi phí.

Để xử lý vấn đề này, chúng tôi đề xuất đầu tư hệ thống theo phương thức BOT. Chúng tôi xây dựng cung cấp phần mềm cho bệnh viện, tram y tế, kết nối liên thông liên tuyến, tạo hệ thống bệnh án điện tử dùng chung. Chúng tôi thu phí quyền sử dụng phần mềm theo từng ca bệnh. 

Tương tự như vậy đối với Trạm Y tế, tất cả các trạm y tế sẽ dùng chung 1 hệ thống phần mềm quản lý, được cài đặt trên Cloud. Trạm Y tế sẽ không cần phải mua sắm máy chủ hay phần mềm. 

Phương thức sử dụng phần mềm dùng chung và Cloud này giúp liên thông bệnh án thuận tiện hơn.

4. TÍNH SÁNG TẠO

Mô hình này, đến tháng 6/2024 chưa có trên trị trường, chưa đưa vào hoạt động của ngành y tế. Mô hình này làm thay đổi nhiều phương diện ứng dụng CNTT y tế hiện nay:

-   Các bệnh viện tuyến Quận Huyện sẽ được dùng phần mềm có khá năng xuất ra bệnh án điện tử, có thể dùng chung với các trạm y tế.

-   Các bệnh viện đang dùng phần mềm dưới dạng Windows form sẽ thay bằng Web form

-   Hệ thống phần mềm hiện tại chay local sẽ chuyển sang chạy mang internet.

-   Thông tin dữ liệu bệnh án đang lưu ở nội bộ sẽ được chia sẻ liên tuyến.

-   Trạm y tế chuyển sang dùng máy tính để quản lý công việc.

-   Trạm Y tế sẽ chia sẻ thông tin bệnh án với tuyến trên để cùng chăm sóc bệnh nhân.

-   Bệnh nhân có được Y bạ điện tử, có thể truy cập bằng điện thoại di động.

Đây là hệ thống thông tin y tế hoàn toàn mới ở Việt Nam, mang lại nhiều lợi ích cho ngành y tế với chi phí rất thấp.

5. LỢI ÍCH VÀ HIỆU QUẢ KINH TẾ

5.1. Lợi ích 

Lợi ích của các bệnh viện tuyến quận huyện:

Có hệ thống phần mềm tiêu chuẩn, đủ chức năng, có khả năng liên thông với các trạm y tế

Sử dụng hệ thống cloud cài đặt sẵn phần mềm.

Tiết giảm chi phí ban đầu đầu tư hệ thống máy chủ và phần mềm.

Lợi ích của Trạm Y tế:

Có hệ thống quản lý Trạm Y tế đủ chức năng, dùng chung.

Không mất thời gian cho thống kê sổ sách.

Có hồ sơ bệnh nhân đầy đủ từ tuyến trên.

Được hỗ trợ nghiệp vụ điều trị từ tuyến trên.

Lợi ích của bệnh nhân:

Bệnh nhân là người được hưởng lợi thiết thực từ hệ thống này.

Hồ sơ sức khỏe của bệnh nhân được tập hợp vào chung trong một kho dữ liệu sức khỏe, có thể truy cập để xem lại toàn bộ lý lịch sức khỏe của mình.

Bệnh nhân có thể đặt hẹn khám online.

Bệnh nhân có thể trả phí online, không dùng tiền mặt.

Bệnh nhân không cần lưu gữ hồ sơ giấy, kể cả hình ảnh y khoa..

Bệnh nhân có thể tham gia ghi thông tin sức khỏe của mình vào hệ thống để cung cấp thông tin cho thầy thuốc.

Tiết giảm thời gian đặt khám, trả phí, chờ khám, chờ kết quả xét nghiệm chụp chiếu và lãnh thuốc.

Lợi ích chung toàn ngành y tế:

Tiết giảm hoàn toàn chi phí đầu tư máy chủ, phòng máy chủ, nhân sự IT quản lý máy chủ và những chi phí liên quan đến hoạt động của máy chủ.

Có được hệ thống quản lý bệnh án điện tử đầy đủ tính năng, gọn nhẹ, thống nhất đầu vào và đầu ra của bệnh án.

5.2. Lợi ích của liên thông y tế:

Trạm y tế quản lý sức khỏe cộng đồng, chăm sóc sức khỏe ban đầu, quản lý nhiều vấn đề y tế dân cư cộng đồng. Theo nhiệm vụ, trạm y tế đảm nhiệm nhiều chức năng, trong đó có giám sát các bệnh truyền nhiễm, bệnh xã hội và các bệnh không lây.

Tuy nhiên, trạm y tế không được trang bị đầy đủ các phương tiện chẩn đoán như các bệnh viện tuyến trên.

Bằng việc liên thông dữ liệu giữa tram y tế và Bệnh viện tuyến quận huyện, trạm y tế có thêm dữ liệu cận lâm sàng, chẩn đoán và phác đồ điều trị của tuyến trên, phục vụ cho việc điều trị liên tục cho bệnh nhân.

Các thông tin điều trị của bệnh nhân ở trạm y tế cũng được ghi chép đầy đủ và bệnh viện có thể giám sát, hỗ trợ, hướng dẫn khi cần thiết.

Giảm tải bệnh viện tuyến trên. Bệnh viện quận huyện cung cấp các thông tin chẩn đoán và đưa ra phác đồ điều trị cho bệnh nhân mạn tính.

Bệnh nhân sẽ được giám sát, hỗ trợ bệnh tật tại nơi gần nhất.

5.3. Hiệu quả kinh tế:

Tăng hiệu quả:

• Giảm tải bệnh nhân cho tuyến trên, chia sẻ công việc giữa tuyến trên và tuyến dưới.
• Người bệnh được giám sát, chăm sóc sức khỏe tại phường xã.
• Có hồ sơ bệnh án điện tử làm tăng hiệu quả công việc, giảm sai sót

Giảm chi phí:

• Tiết giảm hoàn toàn chi phí đầu tư ban đầu cho máy chủ, phòng máy chủ, nhân sự IT quản lý máy chủ và những chi phí liên quan đến hoạt động của máy chủ.
• Tiết giảm đầu tư phần mềm cho cả bệnh viện và trạm y tế.
• Tiết giảm lặp lại xét nghiệm, chụp chiếu.
• Tiết giảm thời gian, chi phí đi lại và chờ đợi của bệnh nhân.
• Tiết giảm thời gian làm giấy tờ, sổ sách báo cáo cho nhân viên y tế. Chuyển thời gian hoạt động hành chính sang hoạt động chuyên môn.

6. TÁC ĐỘNG XÃ HỘI

Thay đổi phương thức hoạt động y tế cơ sở

Vụ dịch Covid-19 vừa qua cho thấy tầm quan trọng của Y tế cơ sở. Trạm y tế và bệnh viện Quận huyện là cơ quan y tế gần dân nhất, nắm tình hình sức khỏe của nhân dân và mô hình bệnh tật ở địa phương. Đây là nơi phát hiện và can thiệp sớm nhất đối với dịch bệnh. Do đó, việc trang bị cho hệ thống y tế cơ sở một phương tiện giao tiếp thông tin, chia sẻ dữ liệu là điều rất cần thiết.

Hệ thống liên thông này sẽ làm thay đổi cách thức hoạt động y tế cơ sở. Bệnh viện tuyến trên được giảm tải, trạm y tế tăng công việc chuyên môn nhưng không tạo thêm gánh nặng công việc hành chính.

Bệnh nhân được chăm sóc thường xuyên và đầy đủ, dưới sự hỗ trợ của bệnh viện quận huyện. Trạm y tế trở thành cơ sở điều trị mở rộng của bệnh viện. Y tế cơ sở trở nên gần dân hơn.

Khi mô hình này đươc nhân rộng, sẽ giúp hình thành Y tế điện tử quốc gia.

Thay đổi cách thức đầu tư cho y tế cơ sở khi eo hẹp về kinh phí:

Chúng tôi sẽ cung cấp cho khách hàng trọn gói hệ thống bao gồm

-   Cloud server cho vận hành phần mềm và lưu trữ, chia sẻ dữ liệu.

-   Phần mềm đủ chuẩn, đủ chức năng.

-   Hỗ trợ sử dụng.

Phần mềm sẽ được cấu hình theo quy mô, quy trình và chuyên khoa của từng bệnh viện. Hệ thống này giúp tạo ra bệnh án điện tử.

Bằng cách này khách hàng không phải đầu tư chi phí ban đầu cho hệ thống mạng và phần mềm.

Chúng tôi sẽ thu phí theo số bệnh án điện tử tạo ra trên mỗi lượt khám hay mỗi lần nhập viện nội trú. Sau thời gian sử dụng 10 năm thì toàn bộ hệ thống dữ liệu thu được và phần mềm thuộc về khách hàng.

Sử dụng ngay tài nguyên tối thiểu hiện có:

Hầu hết các cơ sở y tế đã có máy tính và mạng internet. Hệ thống này không đòi hỏi máy tính cấu hình cao, không cần thay mới hay nâng cấp máy tính cho user.

7. NĂNG LỰC ĐỂ CUNG CẤP GIẢI PHÁP

7.1.1. Năng lực về kiến thức, kinh nghiệm và trải nghiệm:

• Năng lực lớn nhất của giải pháp này là kiến thức và tầm nhìn về CNTT Y tế.
• Giám đốc điều hành công ty là một bác sĩ y khoa có kiến thức về y khoa lâm sàng, về tổ chức y tế, được đào tạo về Medical Informatics tại Singapore.
• Các lập trình viên cốt cán của Công ty có năng lực lập trình vững chắc, kinh nghiệm xử lý lỗi và quan trọng nhất là chuyên trách phân hệ, am hiểu tính chất khác nhau và giống nhau giữa các cơ sở khám chữa bệnh.
• Công ty Nguyên Khôi (tiền thân là công ty Phát Triển Điện Toán Y Khoa Hoàng Trung), được thành lập từ năm 2002. Ngay khi thành lập, công ty đã xác định mục tiêu là góp sức xây dựng nền Y tế điện tử quốc gia.
• Công ty Nguyên Khôi đã có phần mềm thực tế triển khai tại các bệnh viện lớn, có bề dày kinh nghiệm 22 năm, trải qua nhiều khách hàng và thay đổi công nghệ.

Năng lực thực hiện giải pháp (hình minh hoạ).

7.1.2. Sản phẩm đã có sẵn:

• Phần mềm YKHOANET dành cho các cơ sở khám chữa bệnh đã được lập trình sẵn, có đủ phân hệ cho chuyên khoa và đa khoa, các phân hệ chức năng hoạt động liên hoàn với nhau.
• Phần mềm dành cho Trạm Y tế đủ chức năng đã được lập trình và sẵn sàng đưa vào sử dụng.
• Liên thông bệnh án điện tử giữa tuyến quận huyện và phường xã đã được thiết lập hoàn chỉnh và sãn sàng đưa vào sử dụng.